3 praktische tips om te reframen

Ben jij al hard aan de slag met het framen? Fantastisch! Maar wat als je nu iemand voor je hebt die dat framen ook onder knie begint te krijgen? Bijvoorbeeld bij de uitspraak jij hebt een ‘kruideniersmentaliteit’. Een valkuil is dat je de bewering gaat ontkennen “Ik heb helemaal geen kruideniersmentaliteit en ik probeer de groei absoluut niet te remmen”. Mensen registeren het woord niet/geen niet. En jouw bijdrage is dus slechts het gemaakte frame weer herhalen. De aanwezigen krijgen vervolgens nog sterker een beeld in hun hoofd hoe jij met een schort om achter de toonbank van een klein winkeltje staat. En hoppa het frame is bevestigd, terwijl jij 5 seconden geleden je uiterste best deed om dit te ontkennen. Maar hoe kom je wel onder zo’n frame uit? De kunst is juist om de boodschap te “reframen”. Hoe doe je dat? In dit artikel geven we drie tips die je direct in de praktijk kunt brengen.

1. Reframing: Het spel van de tegenpolen

In het boek “Framing. Over der macht van taal in de politiek” raadt Hans de Bruijn aan om tegenpolen te gebruiken als concurrerende frames. In het voorbeeld van de controller en de marketingmanager zouden we de tegenpolen Ideaal versus Werkelijkheid kunnen toepassen. Op het verwijt een kruideniersmentaliteit te hebben zou de controller kunnen reageren door te zeggen:

“Ik ben voor gezond ondernemerschap. Als we jouw plan uitvoeren kan ik één ding garanderen: de kosten zullen de pan uit rijzen. Je verwachte opbrengsten daarentegen zijn een droomscenario, die in de huidige marktsituatie zullen leiden tot een nachtmerrie.” 

Wat de controller hier doet zijn twee dingen. Ten eerste buigt hij “kruideniersmentaliteit” om naar “gezond ondernemerschap”. Ten tweede framet hij/zij het plan van de marketingmanager als onrealistisch ideaal, tegenover harde werkelijkheid die in de praktijk veel pijn gaat doen.

2. Maak onderscheid tussen beleid, betrokkenheid en waarden

Hans de Bruijn introduceert in zijn boek het 3P-model. Dit model onderscheidt drie frames die je kunt gebruiken om jouw boodschap te verpakken of te reframen: Policy (beleid), Personality (betrokkenheid) en Principles (waarden).  Als de rector van een middelbare school bijvoorbeeld ongezond voedsel in de kantine wil blijven aanbieden (beleid), kan worden gevraagd of hij de gezondheid van zijn leerlingen niet belangrijk vindt (waarden) en of hij zijn eigen kinderen ook iedere dag ongezonde snacks laat eten tijdens de lunch (persoonlijk).

3. Gebruik het reframe: Verenig tegenstellingen

Als je tijdens een vergadering of een discussie het idee krijgt dat je door je collega in een hoek wordt gezet, kunt je gebruik maken van een zogenoemde oxymoron. Met deze stijlfiguur combineer je twee tegengestelde begrippen waardoor een bepaald effect wordt bereikt. Stel dat in de board van een bedrijf  de meningen verdeeld zijn over nieuwe kledingvoorschriften. Sommige boardmembers willen alles bij het oude houden en vinden dat alle medewerkers in pak moeten lopen. Anderen vinden juist dat het bedrijf zich moet aanpassen aan de moderne tijd, waarin medewerkers in vrijetijdskleding naar het werk mogen komen. “Business casual” is dan een mooie tegenstelling die als brug kan fungeren om de twee partijen dichter bij elkaar te brengen.