Kan je spreekangst overwinnen?

De meeste Nederlanders presenteren liever niet in het openbaar; spreken voor groepen staat al jarenlang in de top tien van grootste angsten. Je vraagt zich misschien af of je kunt leren spreken zonder die vervelende zenuwen. Nou, we hebben goed nieuws en we hebben slecht nieuws. Het slechte nieuws is dat spanning bij het optreden in het openbaar hoort. Zelfs doorgewinterde sprekers, zangers en acteurs voelen zich iedere keer dat ze het podium betreden zenuwachtig. Het goede nieuws is: het went op den duur en het is te beheersen. De handvatten die we hier aanreiken, geven hierbij steun. Zolang jij rustig blijft spreken en niet bang bent om na een belangrijke zin een stilte te laten vallen en na te denken, vallen jouw zenuwen het publiek niet op.

Waarom hebben we last van spreekangst?

Het helpt als je begrijpt waarom je last hebt van zenuwen. Ten eerste zullen veel mensen de angst of druk voelen om goed te presteren. Als je voor het MT, de partners of jouw collega’s staat, wil je geen modderfiguur slaan. Deze drang resulteert in spanning en dus zenuwen. Bij de een levert dat knikkende knieën op, bij de ander trilt de stem en weer een ander gaat blozen of zweten. Dat hoort erbij. Besef echter dat niemand wil dat je fouten maakt tijdens de presentatie. Ook jouw toehoorders hopen dat je het er goed vanaf brengt en hebben vaak al sympathie met je als de spreker. Je staat immers voor de groep, terwijl zij veilig op hun stoel zitten.

Beroemde sprekers hebben ook last van spreekangst

Ook beroemde politici, zanger en acteurs hebben last van zenuwen. Kijk maar eens naar het begin van de speech van Emma Watson die voor de Verenigde Naties een volle zaal moet toespreken:

Feedback op je spreken

Ten tweede heeft spreekangst te maken met de onwennige situatie. Ga maar na: in bijna elke situatie waarin je spreekt, zijn mensen aanwezig. Of het nou overleggen, vergaderingen, discussies of telefoongesprekken betreft. De verbindende factor in al deze situaties is dat er sprake is van feedback. Als je aan de telefoon een halve minuut stil bent, zal jouw gesprekspartner vragen ‘of je er nog wel bent’. En ook in een gesprek met een klant waarbij je alleen maar kijkt zonder af en toe te knikken of verbaal in te stemmen, zal jouw gesprekspartner verwonderd kijken. Bij presentaties en toespraken is dit anders: je spreekt en de zaal luistert. Sterker nog, je wordt aangestaard. Dit maakt dat de situatie ongemakkelijk is en je last krijgt van zenuwen. De tip die we je hier geven is: wees blij dat je door de groep wordt aangestaard. Als je continu feedback zou krijgen tijdens jouw presentatie, zou dat het spreken niet gemakkelijker maken en het zou je alleen nog meer van de wijs brengen.

Durven door de spreekangst heen te gaan

Weet in elk geval dat iedereen die op het podium staat te maken heeft met gezonde spanning. Echte spreekangst wordt het pas als het je belet om te spreken. Gelukkig geldt dit maar voor heel weinig mensen. Zenuwen horen erbij: ze zorgen ervoor dat je de juiste focus hebt. Laat dit je er dus niet van weerhouden om vooral wél die presentatie te geven. In het begin heb je daar een beetje lef voor nodig, maar gaandeweg went het. Of zoals de Deense filosoof  Søren Kierkegaard zegt: ‘Durven is je evenwicht verliezen, maar niet durven is uiteindelijk jezelf verliezen.’

Praktische tips om met spreekangst om te gaan

Weten wat je nog meer kunt doen om de spreekangst te overwinnen? Bekijk dan de video van trainer Nick Schoemaker ‘Hoe ga je om met Spreekangst’. Voor je het weet heb jij die trillende handen onder controle.